Muốn nói gì thì nói nhưng khi Biden ngồi vào cái ngai ở Toà Bạch Ốc thì trước mặt ông sẽ là một núi hồ sơ an ninh và tất cả những hồ sơ này đều quy vào một chuyện: Cuộc đối đầu với Trung Hoa là không thể tránh đuợc. Và phải tiếp tục mục tiêu này bằng mọi cách. Biden sẽ phải xuôi theo cái dòng chính của Đại Chiến Lược Hoa Kỳ (Grand strategy), tức là: ‘chúng ta đã có một đối thủ nguy hiểm, nguy hiểm hơn cả Nga sô, và một cuộc chiến tranh mới đòi hỏi phải chuẩn bị ngay từ bây giờ.
Trong một vài tuần qua trong nước cũng như hải ngoại xôn xao, lo lắng về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Có lẽ quan tâm còn nhiều hơn cả những thay đội chính trị quốc nội trong kỳ đại hội đảng sắp tới.
Sự quan tâm đặc biệt này chính yếu là việc người Việt tin rằng nếu Trump tồn tại, ông ta sẽ là sát thủ của Trung Hoa.
Dựa vào những gì đã làm từ phát khởi cuộc chiến tranh mậu dịch cho đến một thái độ chống Trung Hoa quá khích, Trump đã trở thành niềm hy vọng cho người Việt. Nhưng không có gì bảo đảm là nếu còn được cầm quyền trong nhiệm kỳ thứ 2, thì thái độ của Trump với Trung Hoa sẽ tiếp tục cứng rắn như trước.
Thật ra thái độ chống Trung Hoa của Trump không bắt nguồn từ một quan điểm chiến lược dòng chính mang tính toàn cầu và là sự nối tiếp đường lối của Hoa Kỳ kể từ sự thức tỉnh nghiêng về Á Châu của Obama (pivot to Asia). Trump chỉ muốn rao bán cái chủ trương ‘American First’ và ‘Make America Great Again’. Cái khẩu hiệu này coi bộ ăn khách với phe bảo thủ cực đoan trong đảng Cộng Hoà.
Tuy nhiên nếu Trump được cầm quyền trong nhiệm kỳ thứ nhì thì thái độ chống Trung Hoa ồn ào của ông ta chưa chắc sẽ được tiếp tục như trước vì chẳng nên quên rằng Trump là một con buôn tham lam, tính khí bất thường không thể tiên liệu trước được. Thí dụ như việc Trump ve vãn quá đáng Bắc Hàn, ca tụng Putin hoặc ngay cả những quyết định trong cuộc chiến mậu dịch Trade War.
Trump đã có những quyết định bốc đồng và vội vã, thiếu khéo léo, không chuẩn bị, không gây được thiệt hại đáng kể cho Trung Hoa mà còn làm toàn thế giới chao đảo trong những cơn sốt kinh tế. Kết quả là là chính những đồng minh cật ruột của Hoa Kỳ ở Tây Âu và Á Châu lâm vào cảnh bối rối, không hẳn chống Hoa Kỳ nhưng rõ ràng đã cô lập Trump và đi hàng hai với Trung Hoa. Đây là một thái độ phi chinh trị quốc tế làm cả thế giới hồi hộp đoán ý Trump khiến không thể có một chính sách nhất quán giữa những đồng minh hay bạn bè mới để triển khai một chiến lược đường dài ổn định. Đây là một điều nguy hiểm trong bang giao quốc tế ngay cả có thể làm bùng nổ đại chiến một cách bất ưng.
Cho đến nay việc Tump ra đi đã quá chắc chắn dù ông ta vẫn tiếp tục bày trò kiện cáo không ngoài việc muốn thực hiện một số mục tiêu. Trước hết là để thoả mãn tự ái bằng cách ngụy biện rằng ông không thua, rằng phe Dân Chủ gian lận ‘ăn cắp’ chiến thắng của ông. Kế đó Trump muốn nuôi dưỡng một thế lực ‘nền tảng’ để ủng hộ ông trong những mục tiêu chính trị hậu bầu cử. Thế lực này là khối cử tri da trắng, bảo thủ, cực đoan, Thiên Chúa Giáo Chritian trong khu vực Trung và Tây Nam Hoa Ky.
Trump là một người cá nhân chủ nghĩa, cao ngạo bệnh tật, ông ta không muốn biến đi sau khi bị thất bại và muốn rằng rồi đây cái khối quần chúng từng ủng hộ ông cuồng nhiệt sẽ còn là môi trường để Trump vớt vát sự hiện diện của mình. Trump vẫn là một tổng thống ‘không ngai’ và có thể làm áp lực chính trị kiểu hoạt náo reality show rất ăn khách với quần chúng Mỹ. Trump có khả năng và ăn khách qua ngả này.
Hầu như công khai, Trump cho biết ông có thể lập một công ty truyền thông riêng. Điều này cũng quan trọng vì Trump sợ rằng một khi rời khỏi Toà Bạch Ốc ông không còn được bảo vệ như một tổng thống đương nhiệm POTUS nữa và người ta sẽ xúm vào bới móc đời tư của ông từ chuyện gái đĩ cho đến những dịch vụ làm ăn. Có nhiều triển vọng chuyện này sẽ xảy ra vì đã có một phong trào đòi tái truy tố Trump. Làm ăn ở nước Mỹ muốn giầu to, những đại tư bản khó tránh khỏi nhưng mưu mẹo gian lận, nếu có người có vạch lông tìm vết thì chuyện gì cũng có thể xảy ra. Chính vì thế, Trump muốn khích động khối quần chúng bảo thủ cực đoan trong đảng Cộng Hoà và hé lộ sẽ tái ứng cử năm 2024.
Hé lộ này cũng là một bảo đảm khác vì nếu Trump thành công trong việc duy trì thế lực của mình trong quần chúng và đảng thì với sự chuẩn bị come back trở lại, sinh mạng chính trị của ông cũng vững hơn nhất là sẽ được đảng che chở. Nên nhớ đảng Cộng Hoà hiện cố gắng tối đa để giữ thế chủ động trong quốc hội.
Đó là chuyện của nước Mỹ. Điều quan trọng đối với Việt Nam là lập trường của Joe Biden sẽ thế nào trong việc đối đầu với Trung Hoa. Người ta tiên liệu rằng chắc chắn Biden sẽ mềm dẻo hơn vì tuy tư bản Mỹ cho rằng một đối đầu với Trung Hoa là chuyện đường dài sẽ phải làm nhưng một đối đầu quá mạnh bạo và đột ngột như kiểu Trump đã tạo nên những bất ổn định kinh tế ở mức toàn cầu. Lý do là trong 40 năm qua, toàn thể thế giới đã lâm vào bệnh nghiền hàng Trung Hoa ‘Made in China’ trong lúc chưa có một sự chuẩn bị thay thế.
Thế nhưng nhìn vào chiều sâu của vấn đề thì những óc não chiến lược cao cấp nhất của Hoa Kỳ đều nói rằng có một sự thực hiển nhiên là nếu Hoa Kỳ không bằng mọi cách ngăn chặn Trung Hoa ngay từ bây giờ thì trong thập niên tới Hoa kỳ sẽ bị truất phế khỏi cái ngai ‘Thiên Tử’ lãnh đạo thế giới. Đây là một điều không thể chấp nhận được vì người ta nói hiện nay vẫn còn là Kỷ nguyên Hoa Kỳ ‘American Century’, chưa thể là ‘China Century’.
Muốn nói gì thì nói nhưng khi Biden ngồi vào cái ngai ở Toà Bạch Ốc thì trước mặt ông sẽ là một núi hồ sơ an ninh và tất cả những hồ sơ này đều quy vào một chuyện: Cuộc đối đầu với Trung Hoa là không thể tránh đuợc. Và phải tiếp tục mục tiêu này bằng mọi cách. Biden sẽ phải xuôi theo cái dòng chính của Đại Chiến Lược Hoa Kỳ (Grand strategy), tức là: ‘chúng ta đã có một đối thủ nguy hiểm, nguy hiểm hơn cả Nga sô, và một cuộc chiến tranh mới đòi hỏi phải chuẩn bị ngay từ bây giờ.
Ngăn chặn bằng cách nào là một câu hỏi mà lời giải đáp rất phức tạp nhưng có thể tóm tắt trong một tiêu đề ‘Cuộc Chiến Tranh Lạnh lần Thứ Nhì đã mở màn từ 5 năm qua.’ Trong cuôc chiến tranh lạnh kỳ 2 này, đối thủ mới khác đệ nhất chiến tranh lạnh, chiêu bài không còn là ý thức hệ Tư Bản Cộng sản, đối thủ không là Nga sô chết dí trong đại lục Đông Âu mà đối thủ mới là con khủng long Trung Hoa, một hiểm hoạ da vàng với một mạng lưới kinh tài toả rộng khắp thế giới. Chính yếu đây sẽ là cuộc chiến tranh giữa đong Dollar và đồng Nhân dân tệ.
Nhìn về thân phận Việt Nam, điều mà nguời Việt cần chú ý không phải là Trump hay Biden, mà là sự cạnh tỉnh rằng những cường quốc không thương xót gì những quốc gia nhược tiểu, yếu, nghèo, hèn, hay nhu nhược (như cách nói của Trump chỉ là ‘những quốc gia hầm xí’). Trong canh bạc sắp tới, người ta sẵn sàng mang bán hay trao đổi. Những món hàng vô giá có thể sẽ bị bán rẻ hay dùng làm quân cờ thí.
Đó mới là điều mà người Việt Nam phải thức tỉnh và nhìn vào thế giới quanh mình, đơn giản nhất là nhìn về Đại hàn và Mễ Tây cơ. Tình cảnh Việt Nam đối với Trung Hoa còn tệ hại và nguy hiểm hơn là Hoa Ky đối với Mễ tây cơ vì Hoa Kỳ tuy bạc đãi, chèn ép Mễ Tây Cơ nhưng không có cái tâm địa độc ác kiểu Đông Phương của người Tàu.