Muốn nói gì thì nói nhưng khi Biden ngồi vào cái ngai ở Toà Bạch Ốc thì trước mặt ông sẽ là một núi hồ sơ an ninh và tất cả những hồ sơ này đều quy vào một chuyện: Cuộc đối đầu với Trung Hoa là không thể tránh đuợc. Và phải tiếp tục mục tiêu này bằng mọi cách. Biden sẽ phải xuôi theo cái dòng chính của Đại Chiến Lược Hoa Kỳ (Grand strategy), tức là: 'chúng ta đã có một đối thủ nguy hiểm, nguy hiểm hơn cả Nga sô, và một cuộc chiến tranh mới đòi hỏi phải chuẩn bị ngay từ bây giờ.

Sau cuộc bầu cử 2020 đầy tranh cãi, mà dấu hiệu ngày càng cho thấy ứng viên Joe Biden đã thắng cuộc chức vị Tổng thống, cộng đồng Việt tại Mỹ mà trong đó một phần lớn ủng hộ ứng viên Donald Trump, đang ở trong tâm trạng thất vọng nhức nhối phủ nhận hiện thực phủ phàng. Và chắc chắn sẽ mất một thời gian lâu hơn để trở lại bình thường. Trong cuộc tranh cử giữa Hilary Clinton và Trump và năm 2016, cộng đồng Việt không thể hiện một thái độ chính trị ủng hộ nồng nhiệt cho một phía nào. Sau bốn năm, Trump đã làm gì mà có được sự ủng hộ gần như tuyệt đối trung thành đó, và hiện tượng này nói lên điều gì về cộng đồng Việt Nam? Đồng thời, câu hỏi được đặt ra là sau khi Trump thất bại, cộng đồng sẽ đi về đâu?

Có lẽ sau cuộc tranh cử đầy chia rẽ này, cộng đồng Việt tại Mỹ cũng cần tự quán chiếu và có một nổ lực đối thoại hàn gắn tìm mẫu số chung để cùng phát triển tiềm năng chính trị ngày càng lớn mạnh của cộng đồng. Những quan điểm chính trị cực đoan cứng nhắc kiểu như 'tôi trung không thờ hai chúa' hay 'chiến đấu tới giọt máu cuối cùng' hay 'nhổ cỏ phải nhổ tận gốc' không chấp nhận ý kiến khác biệt của nhau, không cho phép sự điều chỉnh xảy ra, thật là khác biệt với văn hoá đối thoại, thương lượng và cùng thắng phổ quát của xã hội Mỹ.

Theo dõi bản đồ đếm phiếu của cuộc tranh cử năm 2020 người ta dễ dàng nhận ra những tiểu bang màu xanh bỏ phiếu cho Biden nằm ven biển ở vùng Đông Bắc giáp Đại Tây Dương, ở phía Tây giáp Thái Bình Dương, và vùng Ngũ Đại Hồ quanh thành phố Chicago. Vùng còn lại ở giữa nước Mỹ, được gọi là vùng Trung Tây, và phía Nam hoàn toàn màu đỏ, bỏ phiếu cho Trump. Sự hình thành địa lý và xã hội chính trị nào giải thích được cho sự tách biệt xanh đỏ này của nước Mỹ?

Cả nước Mỹ và thế giới đang nín thở chờ đợi kết quả của cuộc bầu cử Mỹ. Vào sáng ngay 6 tháng 11 tại Mỹ, cập nhật thông tin đếm phiếu mới nhất cho thấy Biden đã dẫn trước ở 2 tiểu bang quan trọng Georgia (16 phiếu) và Pennsylvania (20). Càng đếm phiếu tỷ lệ càng nghiêng về Biden bởi vì đa số phiếu khiếm diện thuộc về cử tri Dân chủ.

Tổng thống Donald Trump bất ngờ xuất hiện trong một cuộc họp báo đột xuất ở Toà Bạch Ốc lúc 6:30 giờ chiều ngày 5 tháng 11, tuyên bố rằng cuộc bầu cử bị 'đánh cướp'. Sự xuất hiện của ông là một chờ đợi của rất nhiều người kể từ sau sự xuất hiện vào đêm bầu cử. Thông điệp của ông không thay đổi, vẫn khăng khăng bảo vệ quan điểm rằng cuộc bầu cử đã bị 'đánh cướp' trắng trợn từ trên tay ông.

Nguồn tin từ một nhân viên thân tín trong đội tranh cử của Trump tiết lộ ra ngoài cho báo chí biết từ trước rằng Trump dự định sẽ tự tuyên bố thắng cử vào đêm bầu cử. Và y rằng như vậy, vào lúc 2 giờ sáng ngày 4 tháng 11 năm 2020, Donald Trump xuất hiện cùng với vợ và phó tổng thống Mike Pence, tuyên bố rằng dựa theo tổng số phiếu đếm hiện tại thì ông đã thắng cử và yêu cầu phải ngưng đếm phiếu. Động thái này bị giới báo chí từ trong ra đến ngoài nước đều lên án là một hành động phản dân chủ thô bạo chưa từng có trong lịch sử sinh hoạt chính trị Mỹ.

Theo dõi diễn biến chênh lệch kết quả cuộc bầu cử cho thấy cuộc chạy đua khá căng thẳng, không rõ rệt như những thống kê trước đó, nhất là ở những tiểu bang quan trọng được giới báo chí mệnh danh là bang "chiến trường" như Florida, Pennsylvania, Wisconsin, Arizona, và Michigan. Dù ai thắng đi nữa, điều này chứng tỏ rằng hai khuynh hướng chính trị đối nghịch đều có sự ủng hộ ngang ngữa nhau. Và vị tổng thống trong nhiệm kỳ kế tới sẽ phải đối phó với thử thách phân hoá sâu sắc này trong xã hội Mỹ.

'Một khi cuộc bầu cử chấm dứt, chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc tranh đấu qua những luật sư của chúng tôi.' Lời phát biểu này cũng như hàm ý rằng một cách nào đó, Trump kín đáo thú nhận là mình đã thua cuộc vì nếu tự tin chắc thắng thì không dại gì nói tới chuyện thưa gửi.

Diễn tiến của cuộc bầu cử còn hứa hẹn nhiều bất ngờ gay cấn và đây cũng là một thách thức cho cơ chế dân chủ của Hoa Kỳ. Người ta cho rằng kết quả cuối cùng sẽ quyết đinh ở bang Pennsylvania và lúc đó Tối cao Pháp viện sẽ phải ra phán quyết chấp nhận hay không chấp nhận những phiếu bầu chưa được đếm sau ngày bầu cử. Nếu trường hợp này xảy ra thì ưu thế sẽ ngã về Trump vì ông ta là người đã chỉ định bổ nhiệm ba thẩm phán Tối cao Pháp viện có khuynh huớng bảo thủ.

Cái hay của thể chế dân chủ là trí khôn tổng hợp của số đông thông qua lá phiếu. Không một cá nhân nào có thể nói được thế nào là đúng, thế nào là sai, thế nào là tốt, thế nào là xấu, thế nào là nên và thế nào là không nên trước những hoàn cảnh bất trắc hay những vấn đề quá to lớn phức tạp? Cho nên điều tích cực có thể đóng góp cho nền dân chủ Mỹ, nơi chúng ta đang sinh sống, là cố gắng làm quyết định bỏ phiếu tốt nhất cho bản thân, và chỉ kêu gọi mọi người đi bỏ phiếu bằng chính chọn lựa tốt nhất của họ, nhưng tuyệt đối không áp đặt họ phải bỏ phiếu như thế nào. Chính sự nhạy cảm độc lập của mỗi cá nhân đóng góp qua lá phiếu làm nên sức mạnh tổng hợp siêu phàm của nền chính trị dân chủ Hoa Kỳ.

Dưới con mắt chính trị của Trung Quốc, Thuỵ Điển chỉ là một tiểu quốc với dân số 10 triệu, không bằng một tỉnh lẻ của cái quốc gia 1,4 tỷ dân. Trong vấn đề đối ngoại, Trung quốc phân biệt coi trọng quan hệ với những thượng quốc nhưng coi khinh những hạ quốc. Thế nhưng, Thuỵ Điển vừa cho Trung Quốc một cái tát sỉ nhục bằng cách ra lệnh cấm sử dụng sản phẩm truyền tin viễn thông 5G của Huawei và ZTE với tuyên bố thẳng thừng vì lý do 'an ninh quốc gia' và coi Trung Quốc như một trong những 'đe doạ lớn nhất đối với Thuỵ Điển.' Phát biểu này chẳng khác nào một thách thức tuyên chiến đối với Trung Quốc. Điều này dĩ nhiên là làm cho Trung quốc một quốc gia trọng sĩ diện, phát điên, nhưng câu hỏi quan trọng hơn là điều gì đã làm cho Trung Quốc từ một vị trí được nhiều quốc gia Âu Châu quỵ luỵ nay trở thành bị xa lánh?

Với thống kê thăm dò dư luận cho thấy Joe Biden đang dẫn trước đương kim tổng thống Donald Trump, cuộc tranh luận vào tối ngày 22 tháng 10 năm 2020, là cơ hội lớn cuối cùng để tổng thống Trump đảo ngược tình thế trước ngày bầu cử vào 3 tháng 11. Cộng đồng Việt Nam cũng phân ra hai phe Dân chủ và Cộng hoà bênh chống kịch liệt. Tổng thống Trump đã thành công trong mục tiêu đó không? Và cộng đồng Việt Nam đã nhìn thấy gì qua cuộc tranh luận này?

Mao Trạch Đông từng tiết lộ là quan điểm chiến thuật của ông được rút tỉa từ cờ vây trong đó có những chiến thuật như “Dựa rừng núi lấn đồng bằng, bao vây chia cắt, làm ung thối địa bàn đối phương với vùng xôi đậu, xây dựng căn cứ an toàn từ vùng biên ... Trong cờ vây, có khi vòng vây trùng điệp nhưng chỉ một bước đi có thể lật ngược thế cờ.

Nga-Trung-Mỹ như là một chuyện Tam Quốc thời hiện đại. Mỹ liên thủ với Trung Quốc hạ Nga Xô không khác gì Lưu Bị hợp quân với Tôn Quyền để đánh Tào Tháo trong trận Xích Bích. Nhưng rồi Thục Hán Lưu Bị cũng quay lại đánh nhau sống chết với Đông Ngô Tôn Quyền. Có phải Mỹ và Trung Quốc cũng đang tiến tới giai đoạn đó?

Trong lúc Việt Nam vùng vẫy thoát hiểm thì ở Hoa Lục, với Đặng Tiểu Bình, con khủng long Trung Hoa một mặt che đấu nỗ lực gây dựng sức mạnh quân sự nhưng bành trướng mãnh liệt về thương mại chính yếu là với Hoa Kỳ.

Điều tiên quyết và không thể quên là Hoa Kỳ không muốn và không có lợi gì trong việc tiêu diệt Trung Hoa nhưng...nhất thiết cũng không thể cho phép Trung Hoa thoán nghịch ngôi vị số một của mình. Trung hoa phép cạnh tranh trong “khuôn khổ” tức là làm ăn theo luật chơi quốc tế và trong vòng kiềm toả của Hoa Kỳ.

Vi rút Covid-19 là một kẻ thù vô hình cực kỳ nguy hiểm. Nếu dịch bịnh này xảy ra vài trăm năm trước như khi y học chưa phát triển thì con người cũng có thể đứng trước nguy cơ diệt vong, tương tự như những gì đã xảy ra với người da đỏ ở Mỹ Châu khi tiếp xúc với những bệnh tật của người da trắng. Hiện tại loài người vẫn còn chưa tìm ra được thuốc để chữa trị và phòng ngừa vi rút Covid-19, vẫn còn đang chạy đua với thời gian để giành giật chiến thắng của một cuộc chiến quyết liệt gần như một mất một còn. Và cuộc chiến đó, vào chiều ngày thứ năm, 1 tháng 10 năm 2020, sau nhiều lần liên tiếp chiến bại, nước Mỹ và thế giới phải đón nhận thêm một lần tin chiến bại nữa, và vô cùng u buồn: vị tổng thống của nước Mỹ, quốc gia lãnh đạo thế giới loài người, đã bị dính vi rút Covid-19.

Một cuộc tranh luận tranh cử tổng thống được cho là quan trọng nhất, quyết định hướng đi của nước Mỹ và cục diện thế giới trong thế kỷ 21. Thế nhưng, những đánh giá phản hồi sau đó của đa số là một thất vọng tràn trề về một cuộc đấu khẩu được cho là tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ. Một cuộc tranh luận ở đẳng cấp quốc gia cao nhất nhưng là một sự sỉ nhục trong con mắt của đồng minh bạn bè quốc tế, và là bằng chứng cho sự suy sụp không thể cứu vãn của một siêu cường trong con mắt của đối thủ Trung Quốc. Nước Mỹ ẩn giấu điều gì qua hiện tượng này?

Dù có đồng tình với chính sách của tổng thống Mỹ, Donald Trump, hay không, mọi người đều phải công nhận rằng sau 4 năm tại chức, ông đã thay đổi cục diện thế giới một cách sâu sắc. Tiếp tục chính sách hiện tại hay nên thay đổi, cuộc bầu cử Mỹ 2020 sẽ ảnh hưởng quan trọng đến hướng đi Thế giới trong thế kỷ 21 trong đó có những vấn đề sinh tử đối với Việt Nam. Tối ngày 29 tháng 9 năm 2020, lúc 9 PM giờ California, cuộc tranh luận hiệp một giữa 2 ứng cử viên tổng thống Mỹ, Donald Trump và Joe Biden, sẽ diễn ra ở thành phố Cleveland, bang Ohio.